فضای فیزیکی انبار

1-  دیوارها و سقف و سرپناه تمام انبارها بدون استثناء باید از مصالح غیر قابل اشتعال ساخته شود.

2- در فاصله مناسب از دیواره ها باید زه کشی انجام تا از ایجاد رطوبت جلوگیری گردد. (آب راهه هایی جهت راهنمایی خروج آب)

3- محل انبارها باید طوری باشد که دسترسی افراد و خودروها در هنگام بارگیری مواد و کالاها و همچنین در مواقع اضطراری سریعاً به سهولت ممکن باشد و حداقل سه جهت ساختمان به لحاظ دسترسی خودروها امدادی و دستگاه های اطفاء حریق و ارسال تجهیزات ضروری در شرایط اضطراری آزاد باشد.

4- مساحت زیر بنای انبار متناسب با تعداد روزهای انبارداری میزان اقلام، حجم هر ماده، فضا جهت پالتهای خالی، فضایی جهت عبور و مرور و در نظر گرفتن ارتفاع مفید چیدمان محاسبه می شود.

5- انبارهایی که عرض آنها کمتر از 20 متر است عرض راهرو داخل انبار نباید از 5/1 متر کمتر باشد. انبارهایی که عرض آنها از 20 متر بیشتر باشد عرض راهرو کمتر از 2 متر نباید باشد.

چنانچه انبار به وسایل مکانیکی یا موتوری حمل و نقل (لیف تراک  یا ... مجهز باشد راهروی متناسب با عبور وسایل مزبور منظور خواهد شد. راهروی طولی باید تا انتها انبار خالی از کالا  بوده و یا با رنگ سفید از دو طرف خط کشی و مشخص شده باشد.

6- محوطه بیرونی انبار باید دارای حصارکشی با ارتفاع مناسب باشد به گونه ای که مانع از ورود حیوانات موذی به محوطه انبار شده و حتی المقدور مانع از اثرات سوء شرایط جوی نامساعد گردد.

محوطه بیروی انبار باید به گونه ای با آسفالت یا پوشش مناسب دیگر مفروش گردد که از ورود گرد و خاک و آلودگی به داخل انبار جلوگیری شود و امکان عبور و مرور وسایل سنگین وجود داشته باشد و شیب کلیه قسمتها به نحوی باشد که هیچ گونه تجمع آب ایجاد نگردد.

محوطه اطراف انبار باید عاری از مواد زائد، زباله، علف های هرز و مواد غیر مفید دیگر باشد تا مانع از انباشتگی حشرات و سایر حیوانات شود.

7- ساختمان انبار باید به گونه ای  باشد که در مقابل زلزله، ورود و لانه گزینی حشرات و پرندگان به طور موثری حفاظت شود در برابر برف و باران شدید استحکام کافی داشته و ناودانها و راه آبهای کافی وجود داشته باشد.

انبار  باید خشک و خنک، منظم ، عاری از حشرات و جوندگان، بدون گرد و خاک، آلودگی و مواد خارجی زائد باشد.

8- کف تمام انبارها باید بتون یا آسفالت یا سنگ فرش شود و کاملاً مقاوم و نفوذ ناپذیر، قابل شستشو و تمیز باشد دارای شیب کافی به سمت مسیر فاضلاب باشد تا از تجمع آب در کف انبار و زیر کالاها جلوگیری شود.

9- دیوارهای انبار و ستونهای داخل انبار بایستی جهت ا فزایش میدان دید تا ارتفاع 2 متر از سطح زمین با رنگ های روشن یا رنگ های ایمنی ( نوار مورب زرد و سیاه رنگ آمیزی شود و مسیر تردد و سایل چرخ دار بایستی توسط خط کشی ممتد به رنگ زرد مشخص شود).

دیوارها به گونه ای ساخته شود که از لانه گزینی جوندگان ممانعت نمایند و جهت جلوگیری از لانه گزینی جوندگان باید از ساختن دیوارهای دو جداره اجتناب شود.

10- سقف انبارها باید مقاوم قابل تمیز کردن و به گونه ای باشد که از تجمع گرد و خاک و لانه گزینی حشرات و پرندگان جلوگیری کند. پوشش سقف باید به نحوی در نظر گرفته شود که در مقابل عوامل جوی پایدار باشد و مانع از تبادل حرارت و نفوذ رطوبت گردد. فاصله و فضای باز بین دیوارها با سقف وجود نداشته باشد.

11- روشنایی انبارها بطوری باشد که از نور کافی برخوردار باشد و حتی الامکان این روشنایی از نور طبیعی باشد و طراحی نورگیرها بایستی طوری باشد که از تابش مستقیم نور خورشید به کالاها جلوگیری شود و در صورت استفاده از نور مصنوعی طراحی ایمنی و استفاده از تجهیزات برقی کم مصرف و هوشمند و کلید و پریزهای ضد جرقه استاندارد و با  لحاظ نمودن تابلو برق ایمن و استاندارد حتی الامکان در بیرون از انبار

12- درب های انبار به خوبی چفت شده (sealed) و برای جلوگیری از ورود حشرات و جوندگان به خوبی بسته شود و ناحیه زیرین درب ها همسطح با کف باشد.

درب های مجزایی جهت تردد کارکنان و ترابری کالا وجود داشته باشد. درب خروج اضطراری برای انبار در نظر گرفته شود و فقط از طرف خارج انبار قفل شود.

13. سکوی تخلیه و بارگیری عبارت است از مکانی که می تواند ثابت یا متحرک برای تسریع در امربارگیری و تخلیه کالا باشد و ارتفاع آن درصورت ثابت بودن به ارتفاع خودروهای حمل بار و در صورت استفاده از تجهیزات مکانیکی (جک هیدرولیک) می تواند قابل تنظیم برای کلیه خودروها باشد.  

انواع فضای فیزیکی انبار

• تجاری: در ساختمان اجاره ای که برای تجارت استفاده می شود.

• دولت یا ایالت: مانند در بنادر یا بندرها. این انبارها معمولا به عنوان جایگاه های اضطراری  مورد استفاده قرار می گیرند.

• ترانزیت: برای نگهداری موقت کالاهایی که برای مکان های مختلف تعیین شده اند و برای مدت زمان بسیار کوتاهی به انبار نیاز دارند.

• انبارهای پیوند خورده: برای ذخیره کالاهایی که وظیفه آنها بدون پرداخت می باشد و به ویژه در مواردی که کالاها به مقصد کشور دیگری هستند.

• موجودی انبار از پیش تعیین شده غالباً در انبارهای سوله ایی نگهداری می شود به طوری که صادرات سریع است و بعضی اوقات می تواند برای مدت طولانی ذخیره شود.

• فضای باز: برای محصولات فاسد شدنی کاربردی نیست، مگر در موارد اضطراری، گاهی اوقات تنها گزینه جایگزین است. فضایی که متعلق به سازمان و اداره آن است.

• انبارهای از پیش ساخته که در آنجا هیچ ساختار دائمی در دسترس نیست. این روش معمول در موارد و مواقع اضطراری است.

همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است، عملیات انبار از چهار فعالیت کاری مهم تشکیل شده است:

• دریافت کالاها
• ذخیره سازی
• چیدن یا ذخیره سازی
• ارسال کالا

مناطقی که باید برنامه ریزی شوند هم مناطق ذخیره سازی عمومی و هم مناطقی برای دریافت کالا، وانت کالا و اعزام کالا است. همچنین مطلوب است که فضا برای فعالیت های زیر در نظر گرفته شود:

• تعمیر و نگهداری تجهیزات و پارکینگ
• شارژ باتری تجهیزات مانند کامیون پالت. سوخت گیری کامیون ها
• محلی برای دفع زباله به عنوان مثال بسته بندی خالی
• یک منطقه قرنطینه ای برای نگهداری کالاهای مرجوعی، کالاهایی که باید ارسال یا نابود شوند.
• منطقه استراحت کارمند
• دستشویی
• و یک دفتر اداری

منبع: www.ozhanco.com